Dodatek węglowy – zmiany w warunkach przyznawania
Ustawą z dnia 27 października 2022 r. o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych wprowadzono zmiany w przyznawaniu dodatku węglowego.
1. Wiele gospodarstw domowych w jednym budynku/lokalu
Ustawodawca wziął pod uwagę sytuację gospodarstw domowych, mieszkających pod jednym adresem (np. dwa domy mieszkalne na jednej posesji, pod jednym numerem miejsca zamieszkania czy budynek wielolokalowy bez wydzielonych numerów lokali), które nie dokonały wydzielenia adresu, a w związku z tym nie mogły uzyskać dodatku węglowego. W związku z tym, z inicjatywy Senatorów RP wprowadzono w ustawie z dnia 27 października 2022 r. możliwość przyznania dodatków węglowych dla kilku gospodarstw domowych mieszkających pod jednym adresem zamieszkania.
Nowe przepisy pozwalają na przyznanie dodatków węglowych dla kilku gospodarstw domowych, jeżeli do dnia 30 listopada 2022 r. nie jest możliwe ustalenie odrębnego adresu miejsca zamieszkania. Brak możliwości ustalenia odrębnego adresu wynikać może z obiektywnych przyczyn, jak np. ograniczone możliwości organów gminy w nadaniu odrębnego adresu w ww. terminie. Należy mieć jednak na uwadze, że w tym przypadku możliwość przyznania dodatku węglowego należy rozpatrywać w sytuacji, jeżeli podjęte zostały kroki formalne, prowadzące do nadania odrębnego adresu miejsca zamieszkania. Trzeba mieć również na uwadze, że w takiej sytuacji dodatek może zostać przyznany w drodze decyzji administracyjnej, po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego (z którego sporządzana jest notatka służbowa). Wywiad środowiskowy przeprowadza się w celu potwierdzenia, że pod jednym adresem zamieszkania znajduje się więcej niż jeden lokal mieszkalny i w lokalach tych prowadzone są oddzielne gospodarstwa domowe, których główne źródło ogrzewania uprawnia do przyznania dodatku węglowego. Tu należy wskazać, że jeżeli wykorzystywane źródło ogrzewania nie było wcześniej zgłoszone do CEEB, to gmina dokonuje jego wpisania do tej bazy z urzędu – bez konieczności składania odpowiedniej deklaracji przez zarządcę/właściciela budynku.
Należy jednocześnie pamiętać, że nie można przyznać kilku dodatków węglowych dla wielu gospodarstw domowych mieszkających w jednym lokalu mieszkalnym. Tu warto wskazać, że dodatek ma służyć wsparciu rodzin – oddzielnych gospodarstw, które samodzielnie zaspokajają swoje potrzeby. O takiej samodzielności nie może być mowy w przypadku współistnienia w jednym lokalu wielu (czasami sztucznie podzielonych) gospodarstw domowych.
Osoby, którym wydane zostały postanowienia o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania z powodu zamieszkiwania kilku rodzin pod jednym adresem mogą złożyć ponownie wniosek o wypłatę tego dodatku do dnia 30 listopada 2022 r.
2. Przyznanie dodatku węglowego dla gospodarstw korzystających ze źródeł niezgłoszonych do CEEB lub zgłoszonych po 11 sierpnia 2022 r.
Na wstępie należy wskazać, że do 1 lipca 2021 r. wprowadzono obowiązek zgłaszania źródeł ciepła do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). Dla nowopowstałych budynków termin ten wynosi 14 dni od momentu pierwszego uruchomienia, natomiast dla budynków, które już istnieją zgłoszenie powinno zostać dokonane w terminie do 30 czerwca 2022 r. Warto wskazać, że przepisy ustawy o dodatku węglowym wyszły naprzeciw wnioskodawcom i umożliwiły ubieganie się o wypłatę dodatku, nawet w przypadku przekroczenia tego terminu, jednak nie później, niż do 11 sierpnia 2022 r. Wobec tego, obywatele mieli zapewniony ponad miesiąc, aby uregulować sytuację i dokonać zgłoszenia źródła, lub ewentualnie skorygować błędnie złożoną deklarację.
Mając jednak na uwadze funkcję dodatku – wsparcie najbardziej wrażliwych obywateli – ustawodawca wziął również pod uwagę sytuację gospodarstw domowych, które z różnych powodów dokonały zgłoszenia źródła ogrzewania po 11 sierpnia 2022 r., bądź w ogólnie nie dokonały jego zgłoszenia. W związku z tym, z inicjatywy Senatorów RP przepisami ustawy z dnia 27 października 2022 r. znowelizowano przepisy ustawy z dnia 5 sierpnia o dodatku węglowym i wprowadzono możliwość przyznania dodatków węglowych takim gospodarstwom domowym.
Zgodnie z art. 2 ust 15g ustawy o dodatku węglowym, może on być przyznany gospodarstwu, które dokonało zgłoszenia źródła do CEEB po 11 sierpnia 2022 r. lub w ogóle nie dokonało zgłoszenia takiego źródła. Wobec takich wnioskodawców, organy gminy muszą przeprowadzić wywiad środowiskowy (z którego sporządza się notatkę służbową) w celu potwierdzenia, że wykorzystywane źródło ogrzewania uprawnia do otrzymania dodatku węglowego. W takim przypadku organ z urzędu, bez konieczności składania odpowiedniej deklaracji, dokonuje wpisu źródła ciepła do CEEB (o ile źródło to nie było już wcześniej zgłoszone). Warto jednocześnie zauważyć, że art. 2 ust. 15g nie daje możliwości przyznania dodatku w przypadku gdy w ramach prowadzonej przez gminę weryfikacji stwierdzone zostanie, że zgłoszona do CEEB zmiana deklaracji po 11 sierpnia 2022 r. nie odpowiada stanowi faktycznemu lub jest dokonywana wyłącznie w celu nabycia prawa do dodatku (np. zmiana w CEEB kotła gazowego na kocioł na paliwo stałe, zmiana w CEEB paliwa wykorzystywanego w wpisanym już w CEEB kotle na paliwo stałe – np. z drewna na węgiel).
